NGƯỜI KHÔN SỐNG LÂU


Vua Ai Công nước Lỗ hỏi Ðức Khổng Tử: "Người khôn có sống lâu không"?
Ðức Khổng Tử đáp: "Có. Khôn thì sống lâu, chớ dại thì sống lâu sao được! Người ta có ba thứ chết, tự mình làm cho mình chết, chớ không phải số mệnh đang chết mà chết.
Ăn uống không có chừng mực, thức ngủ không có điều độ, làm lụng khó nhọc quá, lười biếng chơi bời quá, người như thế phải chết về bệnh tật.
Phận là người dưới, mà can phạm người trên, lòng tham muốn không chừng, tính yêu cầu không chán, người như thế thì chết về hình pháp.
Mình ngu, mà kình địch người khôn, mình yếu, mà khinh bỉ người mạnh, không biết lượng sức mình mà cứ giận dữ làm liều, người như thế thì chết về binh đao .
Ba thứ chết ấy, thực không phải là số mệnh, chỉ tự mình giết mình mà thôi".