Đẹp là gì?

Jiddu Krishnamurti
Nhất Như dịch


Họ nói rất nhiều về vẻ đẹp trong các tờ báo: Bạn nhất định phải đẹp như thế nào, khuôn mặt của bạn, tóc của bạn, da của bạn, vân vân và vân vân. Vậy đẹp là gì? Vẻ đẹp nằm trong tranh, trong hội họa, trong kiến trúc hiện đại quái dị? Có vẻ đẹp trong một vần thơ hay không? Có phải vẻ đẹp chỉ đơn thuần trên nhân diện sinh thể và thân xác? Bạn có từng đặt câu hỏi như vậy hay không? Nếu bạn là nghệ nhân hoặc là một thi sĩ, hoặc là một văn sĩ, có lẽ bạn mô tả một cái gì cực kỳ mỹ lệ, sơn phết một cái gì thật dễ thương, sáng tác một vần thơ thật sự về chính bản thể của bạn.
Nếu thế thì đẹp là gì? Bạn có bao giờ chú ý khi bạn cho một đồ chơi rất tốt, một đồ chơi rất phức tạp cho một đứa trẻ đang phá phách, đang la hét, và nó hoàn toàn thu hút vào đồ chơi đó, và nó không còn phá phách nữa?
Bị thu hút trong một vần thơ, trên một khuôn mặt, trên một bức họa là thu hút bởi nét đẹp đó? Khi bạn nhìn ngọn hoang sơn vĩ đại mỹ miều, tuyết phủ vĩnh viễn trên đỉnh núi, đường nét đối nghịch với bầu trời xanh, trong một khoảnh khắc sự vô hạn của núi đó xóa tan đi bản ngã, cái “tôi” với tất cả mọi phiền não của tôi, tất cả mọi sự căng thẳng của tôi. Trong nét oai nghi của những tảng đá lớn và những thung lũng dễ thương, và những dòng sông, trong khoảnh khắc đó, trong một sát na đó, bản ngã không là chi.
Vì vậy, núi cao xóa tan bản ngã, như đồ chơi đã khiến đứa trẻ yên lặng. Ngọn hoang sơn đó, dòng sông đó, chiều sâu của những thung lũng xanh, xóa tan đi trong một giây phút tất cả mọi vấn đề của bạn, tất cả mọi chuyện hư ảo phù hoa và mọi mối lo âu của bạn. Rồi thì bạn thốt lên, “Thật là tuyệt đẹp làm sao!”