Xuân vẫn tha hương
Nguyễn Bính

- Gửi chị Trúc

Bốn bể vẫn chưa yên sóng gió
Xuân này em chị vẫn tha hương
Vẫn ăn cái Tết ngoài thiên hạ
Son sắt say hoài rượu bốn phương

Em đi non nước xa khơi quá!
Mỗi độ xuân về bao nhớ thương
Mỗi độ xuân về em lại thấy
Buồn như tên lính ở biên cương

Thời chưa gặp đỏ, nằm xuông mãi
Xuông cả ân tình rượu cũng xuông
Trước mặt bút nghiên, sầu tịch mịch
Quanh mình chăn chiếu rộn tang thương

Một thân quán trọ sầu phong tỏa
Ðốt ngọn đèn lên, bóng rợn tường
Ðêm ba mươi tết quê người cũng
Tiếng pháo giao thừa dậy tứ phương

Chị ạ, em không người nước Sở
Nhớ nhà đâu mượn địch Trương Lương
Ðất khách tình dâng hòa mắt lệ
Ôi nhà! Ôi chị! Ôi quê hương!

Từ em lưu lạc ngoài muôn dặm
Một đoạn đường đi một đoạn trường
Cửa quan chẳng mở, đầu Viên bạc
Tri kỷ không ai, mắt Tịch cuồng

Thôn dã từng quen mùi đạm bạc
Thị thành thêm chán miếng cao lương
Vụng tính bỏ rơi đi hạnh phúc
Xảy ra đánh vỡ mất thiên đường

Trăm ván cờ cao, trăm ván bại
Nước người thêm thẹn tiếng mang chuông
Trò đời cúi mặt xem thiên hạ
Thực đáng cười thay, thực đáng thương!

Trọc phú ti toe bàn thế sự
Ðĩ già tấp tểnh nói văn chương
Ðã coi đồng bạc như non Thái
Lại học đòi theo thói Mạnh Thường

Lẳng lơ đi võng, đi tàn cả
Gái chính chuyên kia đứng vệ đường
Ðất đổi hoa màu, nhà đổi chủ
Trâu quên mục tử, ngựa quên chuồng

Thay đen đổi trắng bao canh bạc
Vẽ nhọ, đeo râu mấy lớp tuồng
Trói vo hồn lại ba đồng bạc
Bán rẻ đời đi nửa đấu lương

Chao ôi! Giả dối, ôi mai mỉa!
Sống chật phồn hoa một lũ Mường
Chị ơi, tất cả là vô nghĩa
Chả nhiễu điều nào phủ giá gương

Tay trắng bạn bè đều tránh mặt
Sa cơ thân thích cũng khinh thường
Sông lạnh thấy đâu người gọi gió
Trăng tà tìm mãi kẻ mài gươm

Áo xanh bạc nửa màu sương gió
Xót kẻ ăn nằm trong gió sương
Ðầy vơi tâm sự cùng ai tỏ
Mộng lạnh đêm xưa, chiếu lạnh giường

Quê nhà gối chiếc, thôi rồi kẻ
Chia nửa vầng trăng với dặm trường
Son phấn hững hờ niềm sắt đá
Sông hồ vò võ nỗi yên cương

Chị ạ, duyên em mà chẳng đẹp
Chỉ vì không đọc chuyện Tây Sương
Người yêu buổi ấy lên xe cưới
Cũng khóc cho tròn ý nhớ thương
Khấp như xử nữ vu quy nhật
Lệ có thành sông, chuyện cũng thường

Trò đời chẳng hẹn nhau lần gặp
Ðập nát cho rồi nửa mảnh gương
Duyên mới đẹp lòng người xử nữ
Ðầu sông ai nhớ cuối sông Tương

Tàn lạnh lòng em từ buổi ấy
Vơi tình thôi hết cả tơ vương
Chị ở quê chồng, xuân có đẹp?
Con đò bến cũ có thê lương?

Nêu cao, pháo nổ, trầm thơm ngát
Hoa bưởi, hoa cam rụng ngập vườn
Mưa Xuân rắc bụi quanh làng mạc
Gái lịch, trai thanh chật phố phường

Lá lộc hồ tơ, tay ngọc hái
Sông hồ vò võ nỗi yên cương
Nhưng dù Tết đẹp hay xuân đẹp
Chắc chị chưa hề nguôi nhớ thương

Người đi buổi ấy tàn hoa phượng
Cõi Thục xa xôi mấy dặm trường
Phong ba từ nổi trong đời chị
Tóc rối xuân xanh, má nhạt hường

Qua đò mấy độ sầu sông nước
Dệt mộng bao lần tủi phấn hương
Tháng hẹn chờ rơi cơn lá úa
Ðêm Tần đợi khuyết cái trăng xuông

Chỉ tổ tài cao, trời đất ghét
Một thân oan khổ có trăm đường
Cuối thu mưa nát lòng dâu bể
Ngày muộn, chuông đau chuyện đá vàng

Em thường cầu nguyện thường van vái
Một sớm thanh bình mặt đại dương
Bao giờ em được về quê cũ
Dâng chị bài thơ xuân cố hương