Phan Đ́nh Phùng

Mậu Tư Nguyên Đán Cảm Tác

Lưu oanh đ́nh ngoại ngữ hoa chi,
Hoa báo xuân quy nhân vị quy,
B́nh lĩnh bách niên tư nhật nhiễu,
Hồng Sơn vạn lư vọng vân phi .
Ngô gia hữu giáo căn trung hiếu,
Khách địa vô tâm oán biệt ly .
Giai tiết thị nhân hành lạc xứ
Ngă phùng giai tiết bất thăng bi !

Mồng một Tết Mậu Tư Cảm Tác

Ngoài sân oanh hót hoa chào,
Nhắn ai xuân tới rằng sao chưa về ?
Ô quành đỉnh Ngự tái tê
Hồng Sơn vạn dặm ngóng bè mây trôi .
Nhà ta trung hiếu truyền đời
Há thân đất khách đau lời biệt ly !
Rộn ràng đón Tết người đi,
Ḷng ta, ta có vui ǵ với xuân !
Ghi chú:
Phan Đ́nh Phùng sinh ra và lớn lên tại làng Đông Thái, huyện La Sơn (nay là xã Châu Phong, huyện Đức Thọ), tỉnh Hà Tĩnh. Năm 1877, ông thi đậu đình nguyên đồng tiến sĩ, được bổ làm Tri huyện Yên Khánh (tỉnh Ninh Bình). Sau đó ông được đổi về kinh đô Huế, sung chức Ngự sử đô sát viện. Năm 1885, hưởng ứng chiếu Cần Vương của vua Hàm Nghi, Phan Đình Phùng đã đứng ra chiêu tập lực lượng chống Pháp, từ các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình. Nghĩa quân đã xây dựng căn cứ tại Hương Sơn, Hương Khê, Hà Tĩnh. Trong lúc cuộc chiến đấu còn tiếp diễn, ngày 28 tháng 12 năm 1895, do mắc bệnh lỵ nặng, Phan Đình Phùng đã qua đời tại bản doanh (núi Quạt), thọ 49 tuổi.